Als muziekliefhebber ben je vast bekend met de gitaar. Dit snaarinstrument is onmisbaar in verschillende muziekgenres en wordt door velen beschouwd als het meest populaire instrument ter wereld. Maar wist je dat er verschillende soorten gitaren bestaan? In deze uitgebreide gids behandelen we de meest voorkomende soorten gitaren en hun kenmerken, zodat jij precies weet welke gitaar het beste bij jou past.
….of bekijk dit overzicht van verschillende beginnersgitaren >
Verschillende gitaarsoorten
De verschillende soorten gitaren kun je onderverdelen in verschillende categorieën op basis van hun bouw, afwerking, stijl en andere kenmerken.
De bekendste gitaarsoorten zijn:
- Klassieke gitaar
- Elektrische gitaar
- Basgitaar
- Western gitaar
- Resonatorgitaar
- Dobro
- 12-snarige gitaar
- Lap steel gitaar
- Pedal steel gitaar
- Ukelele (en andere kleine gitaren)
De akoestische gitaar
We beginnen met de populairste gitaarsoort: de akoestische gitaar is een van de meest populaire soorten gitaren. Dit type gitaar wordt niet elektronisch versterkt en heeft een holle klankkast die het geluid versterkt. De akoestische gitaar is onder te verdelen in 4 hoofdcategorieën.
Klassieke gitaar
De klassieke gitaar, ook wel Spaanse gitaar genoemd, is een type akoestische gitaar met nylon snaren. De klankkast van de klassieke gitaar is kleiner dan die van de westerngitaar, waardoor de klank minder luid is. De klassieke gitaar wordt veel gebruikt in klassieke muziek, flamenco en bossanova.
Zoals je misschien al had verwacht is de Spaanse gitaar ontstaan in de 16e eeuw in Spanje. Hij is afgeleid van oudere vormen van de instrumenten die al duizenden jaren in verschillende culturen wordt gebruikt. Ook vandaag de kom je deze gitaar overal ter wereld tegen.
Western gitaar
De westerngitaar, ook wel steelstring gitaar genoemd, is een type akoestische gitaar met stalen snaren. De klankkast van de westerngitaar is vaak groter dan die van andere akoestische gitaren, waardoor de klank voller en luider is. De westerngitaar wordt veel gebruikt in genres als country, folk en rock.
Veel westerngitaren zijn uitgerust met een element, zodat het geluid kan worden versterkt door versterkers. De western gitaar wordt ook wel ‘semi-akoestische gitaar’ of ‘akoestisch-elektrische gitaar’ genoemd.
De snaren van een westerngitaar worden vaak aangeslagen met een plectrum of met de nagels van de vingers, in plaats van met de vingertoppen zoals bij een klassieke gitaar. Ook wordt er vaak gebruik gemaakt van een duimplectrum: een stukje plastic dat op de duim van de slaghand kan worden gezet. Hiermee sla je dan de laagste snaren aan.
Gypsy gitaar
Met een gypsy gitaar wordt de Selmer en Maccaferri gitaar bedoeld. Dit is een gitaar die wordt gebruikt in de zogenoemde zigeuner (of ‘Manouche’, of Gypsyjazz’) muziek.
Een gypsygitaar is eigenlijk een westerngitaar met een D-vormig klankkgat (ook wel ‘Grande Bouche’ of ‘Grote Mond’) en grote klankkast, waardoor het geluid op een akoestische manier extra versterkt wordt.
De Gypsy muziek kenmerkt zich door snel spel, typerende plectrumgebruik en het gebruik van arpeggio’s in improvisatie. De meest bekende Gypsy gitarist is Django Reinhardt, die ook wel de pionier van de Gypsyjazz wordt genoemd. Een bijzonder weetje: Django Rheinhardt verloor tijdens een brand in zijn woningwagen zijn ringvinger en zijn pink werd verminkt. Tijdens de 2 jaar dat hij in het ziekenhuis lag leerde hij zichzelf opnieuw spelen en ontwikkelde hij zijn eigenzinnige gitaarstijl.
Archtop gitaar
Een archtop gitaar is een gitaar met een gebogen bovenblad in plaats van een platte bovenkant. Hierdoor krijgt de gitaar een holle klank die je vaak hoort in jazzmuziek. (Goede) Archtop gitaren zijn relatief duur en worden gebruikt door professionele gitaristen. Deze gitaarsoort wordt ook wel een ‘hollow body’ gitaar genoemd.
Een ander kenmerk van de archtopgitaar zijn de twee F-gaten in de klankkast. Doordat deze gaten de echo van de gitaar beperken klinkt deze nog scherper.
Elektrische gitaar
De elektrische gitaar is een type gitaar dat elektronisch versterkt wordt. Dit type gitaar heeft vaak een massieve klankkast en magnetische elementen die het geluid omzetten in elektrische signalen en vervolgens via een gitaarkabel naar een gitaarversterker brengen. De elektrische gitaar is onder te verdelen in twee subcategorieën.
Solidbody gitaar
De solidbody gitaar is een type elektrische gitaar met een massieve klankkast. Dit type gitaar wordt vaak gebruikt in genres als rock, metal en blues. Bekende voorbeelden van solidbody gitaren zijn de Fender Telecaster (afbeelding) en de Gibson Les Paul.
De solidbody gitaar is uitgerust met elektronische apparatuur waarmee je het geluid kan versterken en vervormen. Deze gitaren hebben meestal magnetische elementen in de ‘body’ van de gitaar die het geluid van de stalen snaren opvangen. Dit geluid wordt omgezet naar elektrische signalen, en die kunnen weer worden versterkt door versterkers. Ook kunnen deze signalen worden vervormd door effectpedalen.
Hollowbody elektrische gitaar
De hollowbody gitaar is een type elektrische gitaar met een holle klankkast. Dit type gitaar heeft vaak een warmere klank dan de solidbody gitaar en wordt veel gebruikt in jazz en blues. Bekende voorbeelden van hollowbody gitaren zijn de Gibson ES-335 en de Epiphone Casino.
Basgitaar
De basgitaar is een type gitaar dat speciaal ontworpen is voor het spelen van lage tonen. Dit type gitaar heeft vaak vier, vijf of meer snaren en wordt gebruikt in genres als rock, funk en jazz. Doordat deze snaren een octaaf lager zijn gestemd dan de snaren van een gewone gitaar kun je lagere noten spelen. Bassgitaren worden vaak gebruikt in samenstellingen met drums, gitaar en andere instrumenten om een stevige begeleiding van andere instrumenten of zang te vormen. De basgitaar is onder te verdelen in drie hoofdcategorieën.
Solidbody basgitaar
De solidbody basgitaar is een type basgitaar met een massieve klankkast, vergelijkbaar met de solidbody gitaar. Dit type basgitaar wordt vaak gebruikt in genres als rock en metal. Bekende voorbeelden van solidbody basgitaren zijn de Fender Precision Bass en de Music Man StingRay.
De vorm van de solidbody basgitaar zoals we die nu kennen komt uit de Verenigde Staten. Ongeveer vanaf 1930 werd deze gebruikt om de baslijn in jazz- en bigbandmuziek te spelen.
Hollowbody basgitaar
De hollowbody basgitaar is een type basgitaar met een holle klankkast. Dit type basgitaar heeft vaak een warmere klank dan de solidbody basgitaar en wordt veel gebruikt in genres als jazz en blues. Bekende voorbeelden van hollowbody basgitaren zijn de Hofner Violin Bass en de Gretsch G6073 Electrotone Bass.
Contrabas
De contrabas is een grote snaarinstrument dat ook wel de “grote broer” van de basgitaar wordt genoemd. Dit instrument wordt voornamelijk gebruikt in orkesten en jazzensembles om de lage tonen te accentueren en de ritmesectie te ondersteunen. De contrabas heeft vier snaren, die meestal gestemd zijn in kwarten, en wordt meestal bespeeld met een strijkstok of de vingers. Naast de traditionele klassieke contrabas zijn er ook elektrische contrabassen beschikbaar, die een vergelijkbare klank produceren maar met een versterker kunnen worden versterkt voor gebruik in moderne muziekgenres.
Andere soorten gitaar
Naast de hierboven genoemde soorten gitaren bestaan er nog vele andere soorten gitaren. Zo is er de resonator gitaar, de dobro, de 12-snarige gitaar, de lapsteel, de pedalsteel en verschillende kleine gitaren. Ook zijn er diverse hybride gitaren als de harpgitaar,
Resonatorgitaar
Misschien ken je deze gitaar van de foto op het album ‘Brothers in Arms’ van de Dire Straits. Een resonatorgitaar (ook wel ‘steelgitaar) is een elektrische gitaar met een metalen plaat (ook wel ‘resonator) die meetrilt met de snaren van de gitaar. Deze plaat wordt zit vast op of in de houten of metalen klankkast en is bedekt met metalen roosters die trillen als de gitaar wordt bespeeld. Hierdoor krijgt de gitaar een uniek, karakteristiek en vooral luid geluid. Er zijn resonatorgitaren met een metalen en houten klankkast, en met 1, 2 of 3 platen.
Resonatorgitaren worden meestal gebruikt in muziekstijlen als blues, bluegrass, folk en country. De resonatorgitaar is in 1920 bedacht door John Dopyera, een violist en gitaarbouwer. Hij werd door gitarist George Beauchamp gevraagd een gitaar te maken die boven het geluid van een orkest uit kon komen. Samen met broer Rudolph startten ze met zijn drieën het bedrijf ‘National String Instrument Coorporation’.
Maar daar eindigde het verhaal niet. Want, toen kwam de dobro!
Dobro
Hoewel de dobro erg lijkt op een resonatorgitaar zijn de twee benamingen niet hetzelfde. Alle dobro’s zijn namelijk resonator gitaren, maar niet alle resonatorgitaren zijn dobro’s!
Wat is het verschil tussen een dobro en een resonator gitaar?
De Dobro is namelijk bedacht door de broers Dopyera (Dopyera Brothers). Misschien komt die achternaam je bekend voor. Nadat de broers John en Rudolph samen met George Beauchamp de resonatorgitaar ontwikkelden en op de markt brachten verlieten ze het bedrijf. Samen met hun andere broers (Emile, Robert en Louis) richtten ze een ander bedrijf op.
Dat vond Beauchamp natuurlijk niet leuk, en hij klaagde de broers aan. Helaas zonder succes: uiteindelijk kochten de broers Dopyera het bedrijf van Beauchamp en werden ze eigenaar van National én Dobro. Dit werd de National Dobro Corporation, en Dobro werd synoniem voor de bekende resonator gitaar.
12 snarige gitaar
Zoals de naam al doet vermoeden is een 12 snarige gitaar een normale gitaar, maar dan met twaalf snaren in plaats van 6. Alle snaren zijn gedubbeld, en de hoge E en B snaar hebben een identieke snaar naast zich. De andere snaren hebben een kleinere snaar naast zich die een octaaf hoger is gestemd. Dit zorgt ervoor dat je een 12 snarige gitaar op dezelfde manier kunt bespelen als een 6 snarige gitaar.
Er zijn 12 zowel akoestische als elektrische 12 snarige gitaren.
Lapsteel gitaar
Een lapsteel gitaar is een soort gitaar die wordt gebruikt om muziek te maken door het instrument op de schoot (‘lap’) te leggen en de snaren met een metalen buis (‘steelbar’ of ‘slide’) te bespelen. Hierdoor krijgt de gitaar een unieke, glissando-achtige klank die vaak wordt gebruikt in country en Hawaiiaanse muziek.
Lapsteel gitaren zijn vaak vrij klein hebben vaak een verhoogde kam zodat de snaren hoger boven het halsoppervlak zitten dan bij een normale gitaar. Dit voorkomt dat de snaren tegen de hals komen, voor het kenmerkende geluid.
Alle gitaren kunnen met de verhoogde kam omgebouwd worden tot een lapsteel gitaar. Dit komt bijvoorbeeld vaak voor bij resonatorgitaren. Lapsteel gitaren kom je zowel elektrisch als akoestisch tegen.
Pedalsteel gitaar
Een pedal steel gitaar is een gitaar die vast staat po 4 poten met daaronder een aantal pedalen. Met dit pedaalmechanisme kan de spanning van de snaren worden aangepast wat de pedalsteel gitaar zijn kenmerkende klank geeft.
Pedal steel gitaren hebben meestal 10 of 12 snaren welke met een metalen buis (‘slide’ of ‘steelbar’) worden bespeeld. Daarbij komt nog het voetenwerk met de pedalen, en dit maakt het bespelen van een pedalsteel erg moeilijk.
Wat is het verschil tussen een pedalsteel en lapsteel gitaar?
Het grootste verschil tussen een pedalsteel en lapsteel gitaar is de manier waarop de hoogte van de snaren worden aangepast. Bij een lapsteel wordt dat alleen gedaan met behulp van een slide. Bij een pedalsteel wordt dat gedaan door een slide én de pedalen onder de gitaar. Met deze pedalen kun je de spanning op de snaren veranderen, en daarmee de hoogte van de toon.
Daarnaast zien een lapsteel en pedalsteel gitaar er ook anders uit. Een pedalsteel staat op 4 poten met daaronder een aantal pedalen, heeft 10 of 12 snaren en soms zelfs een dubbele hals. Een lapsteel is eigenlijk een gewone gitaar die je op je schoot legt.
Harpgitaar
Een harpgitaar is een akoestische gitaar waarbij extra snaren zijn toegevoegd aan het instrument om het geluid van een harp te imiteren. Deze snaren lopen op een aparte hals naar een andere kop parallel aan de normale snaren van de gitaar, en worden niet aangeslagen tijdens het spelen.
Harpgitaren zijn groot en hebben een uniek uiterlijk met extra kammen en een extra hals. Door de extra snaren heeft de gitaar een rijk en bijzonder geluid dat je niet vaak hoort.
Kleine gitaren: de Ukelele en meer
Een Ukelele is een kleine, 4 snarige gitaar met een heldere en zwoele klank. Vaak wordt gedacht dat deze gitaar uit Hawaï komt, maar dat is niet het geval! Lees hier waar de Ukelele wél vandaan komt.
De Ukelele wordt gebruikt als solo-instrument, of als instrument om zang te begeleiden. Met zijn 4 snaren is het instrument relatief gemakkelijk te bespelen, en daardoor een populaire gitaar.
Bekijk de lijst van alle soorten kleine gitaren >
Conclusie
Gitaren zijn er in allerlei soorten en maten. Of je nu houdt van rock, jazz, blues of klassieke muziek, er is altijd een gitaar die bij jou past. Door verschillende soorten gitaren uit te proberen en te experimenteren met verschillende speelstijlen, kun je ontdekken welke gitaar het beste bij jou past. Veel succes met het vinden van jouw perfecte gitaar!
Evenveel gitaarsoorten als gitaarstandaards
Ongeacht de soort gitaar wil je natuurlijk dat hij stevig staat in je huis! Bekijk deze blog met verschillende gitaarstandaarden en kies de juiste uit voor jouw gitaar >
Of ben je al toe aan de eerste liedjes op gitaar? Bekijk onze lijst met 100 gemakkelijke gitaarliedjes met 3 akkoorden >